“Uma maneiro de ser feliz”
Een manier om gelukkig te zijn
Henk Helsloot, priester uit het bisdom Haarlem en oprichter van het Centrum in één van de armste regio’s van Brazilië.
Waarom die aanhef in het Portugees boven dit artikel, denkt u misschien? Wel, de helft van zijn leven heeft hij doorgebracht in Brazilië en heeft hij zich ingezet voor de meest kwetsbaren in die samenleving: de kinderen.
Laat ons eerst kennis maken met Henk Helsloot en wat vertellen over zijn leven en werk in Holland. Geboren 12 februari 1930 als één van een tweeling in Aalsmeer groeide hij op tussen zijn 8 broers en zussen op de bloemenkwekerij van zijn ouders. Al gauw kwam het verlangen bij hem op om aan het seminarie van Hageveld te gaan studeren voor priester. Broers had hij tenslotte genoeg die kweker konden worden!
Zijn studie werd onderbroken door de tweede wereldoorlog. In het laatste jaar van de oorlog kreeg hij les kreeg van een missiepater uit zijn parochie Bovenkerk en daar werd al de kiem gelegd voor zijn verlangen om in een ontwikkelingsland aan de slag te gaan.
In 1956 werd Henk Helsoot tot priester gewijd in de Kathedrale Basiliek te Haarlem door de toenmalige Bisschop mgr. Huibers. Zoals gebruikelijk in die tijd was een dergelijke wijding voor de hele parochie één groot feest met als hoogtepunt zijn “eerste H. Mis”. Hierna kreeg Henk zijn eerste parochie toegewezen: Nes aan de Amstel, dicht bij huis dus. In september 1956 begon hij aan zijn eerste baan als kapelaan, haalde de jeugd uit de polder bij elkaar en nam het initiatief voor een katholieke kleuterschool en vond toen, dat de Nes al braaf genoeg was, hem best kon missen en vertrok naar Heiloo.
Hij is 5 jaar actief geweest in de H. Willibrord parochie, waar hij zich met name heeft ingezet voor de jeugd. Zeer bekend werd de OPC club, jongeren die oud papier ophaalden, waarvan de opbrengst bestemd was voor eigen activiteiten en ook voor missie en charitatieve doeleinden. De Ajawasi actie, de aanschaf van zendapparatuur voor paters in Nieuw‐Guinea was er een van.
Er volgde overplaatsing naar de St. Nicolaas in Amsterdam en ging daar verder waar hij in Heiloo gebleven was, de jeugd motiveren en mobiliseren. De ruimte onder de kerk werd opgeschoond, ingericht als jeugdhonk en gebruikt voor dansavonden, film op zondag en andere jeugdactiviteiten. Ook organiseerde hij in de vakanties weekenden buiten de stad voor veelal arme kinderen. Toen volgde na anderhalf jaar overplaatsing naar Hilversum en dit zou zijn laatste standplaats zijn in Nederland.
Van mgr. Zwartkruis kreeg hij toestemming om naar Brazilië te vertrekken om in dienst van het bisdom zijn priesterwerk daar voort te zetten. Hij meldde zich bij de bisschop van São Paolo en kreeg 2 parochies toegewezen. Hij probeerde zo snel mogelijk de Portugese taal te leren.
Ondertussen had Henk in Holland een heel netwerk van geïnteresseerden opgebouwd die zich verenigden in de Stichting Handreiking over Oceanen. Met deze hulp was Henk in staat om in Brazilië gemeenschapsruimtes te bouwen, teneinde er de jeugd van de straat te houden en zich een eigen onderkomen te verschaffen.
Toen de parochies zelfstandig konden werken kreeg Henk het verzoek van de bisschop om in een kleine stad een nieuwe parochie op te bouwen. Het was Capão Bonito, een snel groeiende stad met een gigantische werkloosheid en daarmee gepaard gaande armoede. Hij heeft er weer, met hulp uit Holland, kerken gebouwd en er een bloeiende parochiegemeenschap van gemaakt met ongeveer 20.000 parochianen.
Er staan nu drie kerken: de Hoofdkerk H.Paulus, die ruimte biedt aan 1.500 mensen, de H.Judas Tadeu ‐ ruimte voor 800 personen en de Aparecida (Moeder Gods), goed voor 1.100 plaatsen.
Henk Helsloot was erg onder de indruk van de armoede en ondervoeding van de kinderen en wist met gelden uit Holland een perceel van 7 hectare te bemachtigen. Hij ging aan de gang om de ergste nood voor die kinderen te ledigen door gebouwtjes te plaatsen waar die kinderen gewassen en gevoed konden worden en medische zorg konden krijgen. Op dit sociale Centrum komen inmiddels ruim 500 kinderen in de leeftijd van 0 tot 15 jaar, ze komen uit de achterstandswijken, worden met bussen naar het Centrum gebracht, gaan onder de douche, krijgen schone kleren aan, terwijl hun eigen kleren worden gewassen, krijgen een ontbijt, de helft van de dag gaan de grotere kinderen naar school en de rest van de dag nemen ze deel aan activiteiten op het centrum. Om vijf uur gaan ze weer naar hun ouders.
Het is van belang te melden dat het Centrum geheel zelfstandig opereert. Het is géén kerkelijke instantie en staat volkomen los van welk bisdom en welke overheid dan ook.
Sinds een aantal jaren is op verzoek van de gemeente en justitie op zijn terrein een opvang gebouwd, deels gefinancierd door een grote Braziliaanse maatschappij, voor 40 kinderen die door de rechtbank aan het ouderlijk gezag onttrokken zijn en variëren van 1 tot 14 jaar. Deze jeugd heeft al zo veel meegemaakt dat het voor hen een verademing is om in een liefdevolle omgeving opgevangen te worden waar ze medisch en psychologisch begeleid worden en onderwijs krijgen. Ze verblijven dan ook dag en nacht op het centrum. Padre Henrique, zoals Henk algemeen wordt genoemd, wordt door die kinderen op handen gedragen.
Vanwege zijn werk en inzet is Henk Helsloot in 2010 benoemd als ridder in de orde van Oranje‐Nassau. Tijdens de viering van het 35‐jarig jubileum van het Centrum heeft de heer Van Zanen als burgemeester van Amstelveen, hem de koninklijke onderscheiding mogen overhandigen.
Henk Helsloot is op 9 september 2018 in zijn woonplaats Capão Bonito in Brazilië overleden. Op 11 november 2018 organiseerden wij een herdenkingsbijeenkomst in de St. Urbanuskerk in Nes aan de Amstel. In de nieuwsbrief vindt u meer informatie. Een meer gedetailleerd overzicht van zijn leven en werk vindt u hier
Hoewel de meeste kosten nu vergoed worden door voornoemde instanties blijven uitbetalingen soms te lang weg of komen helemaal niet binnen, waardoor het sociale centrum toch regelmatig is aangewezen op steun uit Nederland, daarom is steun van de stichting “Handreiking over Oceanen” nog steeds nodig. Mocht u onder de indruk zijn gekomen van dit prachtige werk voor de kinderen van Capão Bonito en wilt u dit doel steunen, dan vindt u hier hoe u donateur kunt worden. De kinderen in Capao Bonito zullen er blij mee zijn.